Theo xu hướng chung, TAND tỉnh Bắc Giang xác định xây dựng tòa án điện tử là chuyển đổi số mọi hoạt động của tòa án, nổi bật trong thời gian qua là tổ chức xét xử trực tuyến các loại vụ việc. Bám sát sự chỉ đạo của cấp trên, đầu năm 2022, đơn vị đề xuất và được lãnh đạo TAND Tối cao chấp thuận, lựa chọn tổ chức phiên tòa mẫu xét xử trực tuyến phạm vi toàn quốc theo tinh thần Nghị quyết số 33/2021/QH15 ngày 12/11/2021 của Quốc hội. Nhờ chuẩn bị chu đáo nên phiên tòa mẫu thành công, bảo đảm tính tôn nghiêm, an toàn thông tin, an ninh trật tự. Từ đây, việc tổ chức phiên tòa trực tuyến được Ban cán sự Đảng, lãnh đạo TAND tỉnh xem là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của tòa án hai cấp.

Theo ông Lương Xuân Lộc, Chánh án TAND tỉnh, khó khăn trước mắt là cơ sở vật chất, trang thiết bị chưa bảo đảm đồng bộ, nhất là ở cấp huyện. Với phương châm chuẩn bị “từ sớm, từ xa”, Ban cán sự Đảng TAND tỉnh chỉ đạo tòa án cấp huyện đăng ký sử dụng phòng xét xử trực tuyến tại trụ sở tòa án tỉnh trước 10 ngày để chủ động, tránh chồng chéo. 

Quá trình lập phương án xây dựng phòng xét xử trực tuyến cho cơ sở, TAND tỉnh ưu tiên một số đơn vị xa trung tâm TP như TAND các huyện Lục Ngạn, Sơn Động, Lục Nam, Yên Thế. Bên cạnh đó đề xuất nội dung tổ chức phiên tòa trực tuyến trở thành nhiệm vụ của Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp tỉnh nên nhận được sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan, ban, ngành tỉnh. Thống kê năm 2022, tòa án hai cấp trong tỉnh xét xử gần 250 phiên tòa trực tuyến, đứng thứ hai toàn quốc về công tác này (sau TP Hồ Chí Minh).

TAND TP Bắc Giang xét xử trực tuyến một vụ án hình sự.

Bước đột phá khác là tòa án hai cấp đã ứng dụng hiệu quả phần mềm “Trợ lý ảo” vào hoạt động chuyên môn. Phần mềm này do TAND Tối cao phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông cung cấp, đưa vào sử dụng từ giữa năm 2021. “Trợ lý ảo” như một thư ký riêng của thẩm phán được lập trình am hiểu pháp luật, chuyên môn, nghiệp vụ; làm việc liên tục; giao tiếp với thẩm phán bằng ngôn ngữ nói hoặc chữ viết thông qua điện thoại, máy tính kết nối Internet.

Bà Trần Thị Hà, Thẩm phán, Phó Chánh tòa Hình sự TAND tỉnh cho biết: "Trước đây, chúng tôi thường tra cứu văn bản pháp luật, chỉ dẫn áp dụng cho các tình huống pháp lý cụ thể, án lệ, bản án tham khảo thông qua tài liệu, sách chuyên ngành, trên môi trường mạng. Cách làm này có hiệu quả song tốn thời gian, công sức. Khi có “Trợ lý ảo”, các nội dung trên được khai thác dễ dàng". 

Tại đây, các luật được sắp xếp thành cây tri thức chi tiết đến từng điểm, khoản và các văn bản liên quan. Như cuối năm 2022, Thẩm phán Trần Thị Hà trực tiếp xét xử phúc thẩm vụ án hình sự liên quan đến bị cáo Trần Đăng Quý (SN 1956) ở thôn Đảng, xã Nghĩa Hòa (Lạng Giang). 

Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Quý bị Hội đồng xét xử TAND huyện Lạng Giang tuyên phạt 6 năm 6 tháng tù về tội “Cố ý gây thương tích”. Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án và tham khảo án lệ, các vụ án tương tự trên phần mềm “Trợ lý ảo”, Hội đồng xét xử TAND tỉnh nhận định bị cáo Quý đã sử dụng hung khí nguy hiểm đánh, chém vào đầu và nhiều nhát trên người bị hại gây thương tích 58%. Hành vi nêu trên có dấu hiệu cấu thành tội “Giết người” thuộc trường hợp phạm tội chưa đạt và có tính chất côn đồ. Ngoài ra, vụ án còn một số vấn đề khác cần làm rõ. Vì thế, Hội đồng xét xử hủy bản án sơ thẩm để tiếp tục điều tra.

Cùng quan điểm, bà Nguyễn Thị Kim Dung, Chánh án TAND huyện Yên Dũng cho biết, phần mềm này hỗ trợ các thẩm phán tra cứu, tham khảo thông tin pháp luật. Hội đồng xét xử vẫn là nòng cốt trong hoạt động xét xử, chịu trách nhiệm chính với mọi phán quyết của mình.

Việc vận hành, đưa vào sử dụng phần mềm “Trợ lý ảo” còn giúp đội ngũ cán bộ hành chính tư pháp tại các tòa án thực hiện tốt hơn quy trình, thủ tục mang tính chất hành chính hỗ trợ hoạt động xét xử, như tiếp nhận đơn khởi kiện và các giấy tờ, tài liệu liên quan đến giải quyết vụ án, vụ việc…

Hiện mỗi tòa án đã phân công một cán bộ đảm nhiệm công nghệ thông tin; bảo đảm cơ sở vật chất gồm hệ thống máy tính kết nối mạng, đường truyền Internet không dây tốc độ cao. Thời gian tới, Ban cán sự Đảng TAND tỉnh đề nghị 100% thẩm phán trong cơ quan tòa án tỉnh sử dụng thành thạo phần mềm “Trợ lý ảo”; tích cực tham gia phát triển phần mềm như thường xuyên tương tác và đóng góp ít nhất một câu hỏi, một câu trả lời mỗi năm; đề xuất bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật làm nguồn để phát triển thành án lệ. Cùng đó, đơn vị thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ cán bộ, thẩm phán, thư ký.

Bài, ảnh: Mạc Yến

Lĩnh án chung thân vì bán nhà “trên giấy”

Ngày 13/1, sau 2 ngày xét xử, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã kết thúc phiên xét xử sơ thẩm vụ án "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" tại dự án 409 Lĩnh Nam, khiến hơn 1.000 khách hàng sập bẫy.

Bắc Giang: Mua bán trái phép ma túy, một bị cáo lĩnh 20 năm tù

(BGĐT) - Ngày 13/1, TAND tỉnh Bắc Giang mở phiên tòa xét xử và tuyên phạt bị cáo Ngô Văn Diệu (SN 1975) ở tổ dân phố Lý Viên, thị trấn Bắc Lý (Hiệp Hòa) 20 năm tù vì phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy”.

Bắc Giang: Trộm tài sản của công ty, một bị cáo quốc tịch Nhật Bản lĩnh án tù

(BGĐT) - Ngày 12/1, TAND tỉnh Bắc Giang mở phiên tòa xét xử bị cáo Niihama Kenichi (SN 1974) quốc tịch Nhật Bản bị Viện KSND tỉnh truy tố về tội “Trộm cắp tài sản”.