Sức sống phong trào "Ba đảm đang"

Thứ 5: 14:52 ngày 01/05/2025

BẮC GIANG - Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, "Ba đảm đang" là phong trào cách mạng của phụ nữ miền Bắc, thu hút đông đảo các tầng lớp phụ nữ hăng hái thi đua, đoàn kết cùng Nhân dân và phụ nữ miền Nam tham gia kháng chiến chống Mỹ, cứu nước và xây dựng, bảo vệ hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa. Truyền thống vẻ vang đó ngày nay tiếp tục được các thế hệ phụ nữ Bắc Giang kế thừa, phát huy, xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc, quê hương phát triển.

Cuối năm 1964, đầu năm 1965, đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh không quân ra miền Bắc với cường độ ngày càng ác liệt. Thanh niên trai tráng tình nguyện lên đường nhập ngũ bảo vệ Tổ quốc. Hậu phương do các bà, các mẹ, các chị ở quê nhà đảm nhiệm. Nhiệm vụ chủ yếu của phụ nữ cả nước trong giai đoạn này được Đảng xác định là: Đẩy mạnh sản xuất và bảo vệ sản xuất, phục vụ đời sống, phục vụ chiến đấu. Ngày 18/3/1965, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam quyết định phát động trong toàn miền Bắc phong trào “Ba đảm nhiệm” với nội dung: “Đảm nhiệm sản xuất thay thế cho chồng con đi chiến đấu; Đảm nhiệm gia đình để chồng con yên tâm chiến đấu; Đảm nhiệm sẵn sàng phục vụ chiến đấu khi cần thiết”.

Các mẹ, các chị ra thăm trận địa cao xạ đang bảo vệ quê hương Đa Mai và thị xã Bắc Giang trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của Mỹ. Ảnh tư liệu.

Sau đó, theo gợi ý của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã quyết định đổi tên phong trào “Ba đảm nhiệm” thành phong trào “Ba đảm đang” với nội dung cụ thể hơn, đó là: “Đảm đang sản xuất và công tác, thay thế cho chồng con đi chiến đấu; Đảm đang việc gia đình cho chồng, con, anh em tòng quân và phục vụ lâu dài trong quân đội; Đảm đang phục vụ chiến đấu, tham gia dân quân tự vệ, tập luyện quân sự để sẵn sàng chiến đấu, phục vụ bộ đội, công an, dân quân tự vệ khi chiến đấu”. Phong trào đó đã động viên các tầng lớp phụ nữ miền Bắc đoàn kết, quyết tâm cùng toàn dân chống Mỹ, cứu nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Các bà, các mẹ, các chị không quản ngày đêm “tay cày, tay súng” góp phần to lớn vào sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước của Tổ quốc.

Anh hùng trong lao động và chiến đấu

Hưởng ứng phong trào “Ba đảm đang” cùng phụ nữ toàn miền Bắc, hàng vạn phụ nữ tỉnh Bắc Giang tích cực thi đua trên tất cả các mặt trận: Sản xuất, công tác, chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Trên mặt trận sản xuất, không quản ngại hiểm nguy dưới đạn bom Mỹ, chị em cùng nhau chống lụt với khí thế “nghiêng đồng đổ nước ra sông”, rồi lại cùng nhau chống hạn bằng phương châm “thay trời làm mưa” để bảo vệ mùa màng; chị em cũng không ngừng cải tiến phương pháp canh tác, nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi, bảo đảm cuộc sống gia đình và tích cực phục vụ tiền tuyến. Nữ Anh hùng Lao động Nguyễn Thị Song, Hợp tác xã Trung Hòa, xã Mai Trung (Hiệp Hòa) là một điển hình trên mặt trận này. Chị em nữ công nhân hăng hái thi đua với khẩu hiệu “tim có thể ngừng đập nhưng máy không thể ngừng chạy”. Đội ngũ giáo viên cũng nổi lên những tấm gương như cô giáo Đinh Thị Việt Hoa, xã Hữu Sản (Sơn Động) cần mẫn chống nạng đi hết đồi này đến đồi khác, đến từng gia đình vận động bà con cho con em đi học và vinh dự được trao tặng Huy hiệu Bác Hồ...

Trên mặt trận phục vụ chiến đấu và trực tiếp tham gia chiến đấu chống sự phá hoại của không quân Mỹ, phụ nữ Bắc Giang tham gia sôi nổi và lập nhiều thành tích vẻ vang. Trong giai đoạn này, phụ nữ các dân tộc trong tỉnh đã đóng góp 170 nghìn ngày công giúp bộ đội xây dựng lán, trại, đào đắp công sự, ụ pháo; 160 tấn lá ngụy trang; hơn 33 nghìn gánh nước lên trận địa... Phụ nữ trong toàn tỉnh còn hăng hái tham gia xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, nhiều trung đội nữ dân quân được công nhận là đơn vị quyết thắng như: Nam Hồng, Đa Mai (thị xã Bắc Giang); Vĩnh Ninh, An Hà, Hương Sơn (Lạng Giang); Dương Hưu (Sơn Động); Nghĩa Phương (Lục Nam); Phồn Xương (Yên Thế)...

Bao bà mẹ lần lượt đưa tiễn những người con yêu dấu ra tiền tuyến một lòng vì độc lập dân tộc; bao người vợ son sắt thờ chồng, phụng dưỡng cha mẹ, nuôi dạy con thơ nên người. Những hình ảnh như chị Nguyễn Thị Hồng Nụ, xã Song Mai (thị xã Bắc Giang) dùng cặp ba lá để phá bom nổ chậm của giặc Mỹ; chị Nông Thị Thu, Xã đội phó dân quân Ninh Sơn (Lục Ngạn) 4 lần cùng đồng đội phi ngựa truy lùng bắt gọn 7 tên giặc lái; các nữ dân quân Nghĩa Phương, Cương Sơn (Lục Nam) cùng đồng đội bắn rơi 3 máy bay Mỹ bằng súng bộ binh; hay hình ảnh đầy nghĩa tình Hội Mẹ chiến sĩ đến tận trận địa pháo vá áo cho bộ đội sẽ mãi là những hình ảnh đẹp và hào hùng được lưu truyền của phụ nữ Bắc Giang.

Với phong trào "Ba đảm đang", Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Hà Bắc (nay là Bắc Giang) được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tặng cờ Ba đảm đang, Ban chỉ huy Sư đoàn Phòng không - Không quân tặng bức trướng “Hội mẹ chiến sĩ vẻ vang”, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tặng bức trướng ghi 10 chữ vàng “Phụ nữ Hà Bắc anh hùng, trung hậu, đảm đang”.

Làm chủ cuộc sống, xây dựng quê hương

60 năm qua, nối tiếp truyền thống “Ba đảm đang” trong giai đoạn mới, các tầng lớp phụ nữ tỉnh Bắc Giang tích cực hưởng ứng phong trào thi đua “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới”, cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; tập trung thực hiện 3 nhiệm vụ trọng tâm: Hỗ trợ phụ nữ phát triển toàn diện, xây dựng gia đình Việt Nam ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh; giám sát, phản biện xã hội và vận động xã hội thực hiện bình đẳng giới; xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả, hội nhập quốc tế, qua đó nhằm phát huy truyền thống, tinh thần đoàn kết, sáng tạo, chủ động hội nhập, ý thức làm chủ của các tầng lớp phụ nữ, xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, tham gia thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội theo mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII.

Cán bộ, hội viên phụ nữ Bắc Giang hưởng ứng tuần lễ áo dài năm 2025.

Qua nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội, phong trào phụ nữ Bắc Giang đã ghi nhận nhiều kết quả nổi bật, hàng triệu lượt phụ nữ tham gia hưởng ứng phong trào thi đua “Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới” bằng những việc làm cụ thể; các mô hình học tập, làm theo Bác Hồ được triển khai tại 100% cơ sở Hội đã tiết kiệm được 41,4 tỷ đồng và 52,6 tấn gạo, giúp gần 20 nghìn lượt hội viên phụ nữ, trẻ em nghèo, có hoàn cảnh khó khăn. Hằng năm có hơn 90% gia đình hội viên phụ nữ đạt “Gia đình 5 không, 3 sạch”. Toàn tỉnh giúp 956 phụ nữ khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh qua hình thức cho vay vốn và hỗ trợ phương tiện sinh kế với tổng trị giá gần 39 tỷ đồng; thăm hỏi, tặng quà 1.818 (100%) trẻ em mồ côi có hoàn cảnh khó khăn với tổng trị giá gần 4,2 tỷ đồng; hỗ trợ xây dựng 109 nhà Mái ấm tình thương tổng trị giá hơn 3 tỷ đồng và nhiều ngày công…

Đồng chí Ngụy Thị Tuyến, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh cho biết, Hội sẽ tiếp tục kế thừa, gìn giữ, bồi đắp và phát huy truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam, phụ nữ Bắc Giang; vận động hội viên thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; quan tâm hỗ trợ hội viên phụ nữ khó khăn, thiết thực hỗ trợ hội viên khởi nghiệp, phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững. Phụ nữ Bắc Giang tiếp tục phát huy vai trò là nòng cốt trong xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc; khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo, năng lực, trí tuệ của các tầng lớp phụ nữ trên mọi lĩnh vực lao động, học tập, công tác; đóng góp xứng đáng trong sự phát triển của phong trào phụ nữ và tổ chức Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.

Tuyết Trinh