Bắc giang
Hạn chế lao động cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc: Cần chế tài nghiêm khắc hơn
Hơn 400 lao động hết hợp đồng vẫn ở lại Hàn Quốc
Xã Thái Đào (Lạng Giang) là một trong những nơi có phong trào XKLĐ phát triển, nhất là thị trường Hàn Quốc. Hiện nay, trong số 50 người đang làm việc tại Hàn Quốc thì có 14 người thuộc danh sách cư trú bất hợp pháp (BHP) trong khi toàn huyện có 59 trường hợp.
 |
|
Cán bộ LĐTBXH xã Thái Đào và đại diện Ban quản lý thôn Giạ đến từng gia đình có con em cư trú BHP tại Hàn Quốc để vận động về nước. |
Trao đổi với ông Hà Mạnh Quân, Phó Chủ tịch UBND xã được biết: Sau khi nắm thông tin, tổ vận động của xã trực tiếp đến từng gia đình tuyên truyền, phân tích những rủi ro khi lao động BHP để người thân phối hợp vận động con em chấp hành về nước. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng nghe ra, bởi cái lợi trước mắt quá lớn so với việc bị xử phạt hành chính hoặc chấp nhận mất 100 triệu đồng tiền ký quỹ ban đầu.
Đơn cử như anh Nguyễn Sĩ Phương (SN 1989) ở thôn Giạ, dù đã hết hạn hợp đồng lao động từ tháng 7/2015 nhưng đến nay, anh Phương vẫn không chấp hành về nước. Bà Lê Thị Bằng (SN 1969), mẹ anh Phương chia sẻ: “Mỗi lần con điện về, tôi đều khuyên con về nước để lập gia đình, ổn định cuộc sống. Nhưng lần thì cháu nói khó mua vé do dịch bệnh, lần lại bảo nếu về sẽ khó đi được nữa. Song tôi biết lý do chủ yếu là cháu muốn kiếm thêm tiền lo tương lai sau này”.
Theo thống kê của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH), toàn tỉnh hiện có khoảng 1,8 nghìn lao động đang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS (Chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài theo quy định của Luật Việc làm Hàn Quốc).
Trong số này, có khoảng 460 người đã hết hạn hợp đồng nhưng ở lại cư trú BHP. Do có tỷ lệ cư trú BHP cao (từ 30% trở lên) nên từ năm 2017 đến trước tháng 6/2020, 3 huyện gồm: Lục Nam, Lạng Giang, Yên Dũng lần lượt bị đưa vào danh sách tạm dừng tuyển chọn lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS.
Ong Nguyễn Xuân Sơn, Trưởng phòng Việc làm - An toàn lao động, Sở LĐTBXH cho biết: Với mức thu nhập khá hấp dẫn, bình quân mỗi tháng từ 35-40 triệu đồng nên nhiều người ở lại lao động “chui”. Điều này gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước, ảnh hưởng tới hình ảnh lao động Việt Nam tại nước ngoài. Hơn thế, tình trạng này kéo dài sẽ tạo ra nguy cơ mất thị trường xuất khẩu lao động (XKLĐ) truyền thống.
Đặc biệt, ảnh hưởng tới cơ hội việc làm cho những lao động trong nước, trong tỉnh đủ điều kiện. Anh Nguyễn Quang Ngọc (SN 1988), xã Đông Hưng (Lục Nam) cho hay: "Năm 2018, tôi hết hạn hợp đồng lao động tại Hàn Quốc về nước. Cuối năm đó tôi có nguyện vọng đi tiếp và đã đỗ kỳ thi tiếng Hàn. Nhưng vì huyện Lục Nam nằm trong danh sách bị cấm 2 năm liền 2018, 2019 nên đến giờ tôi vẫn chưa thể xuất cảnh".
Kiến nghị chế tài nghiêm khắc hơn
 |
|
Khám sức khỏe, hoàn thiện hồ sơ dự tuyển cho lao động sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS. |
Khi hết hạn hợp đồng mà không chấp hành về nước, lao động sẽ bị lực lượng an ninh truy quét, không được Chính phủ và pháp luật Hàn Quốc bảo hộ. Người lao động đều hiểu rõ điều đó nhưng hầu hết đều chấp nhận rủi ro để ở lại. Thêm vào đó, một số chủ DN, cơ sở sản xuất nhỏ, lẻ thường thuê nhân công đến từ Việt Nam vì mức lương thấp hơn nhiều so với người bản địa, lại không phải đóng bảo hiểm và các chế độ khác nên đã tạo điều kiện cho lao động ở lại làm việc chui. Những người này được chủ doanh nghiệp bảo lãnh thuê chỗ trọ, thông báo nghỉ làm nếu có lịch truy quét của cơ quan chức năng…
Hiện nay, huyện Yên Dũng đứng thứ hai (sau huyện Lục Nam) về số lao động cư trú BHP với khoảng 100 người. Ông Phạm Trí Dũng, Phó trưởng phòng LĐTBXH huyện cho biết: Chế tài xử lý lao động cư trú BHP chưa đủ sức răn đe. Lao động vi phạm chỉ bị thu hồi khoản tiền ký quỹ (100 triệu đồng) thay vì được hoàn trả nếu chấp hành về nước đúng hạn.
Thậm chí, một số trường hợp còn có thể lợi dụng kẽ hở của luật pháp trong thủ tục chuyển tiền hằng tháng qua tài khoản ngân hàng khiến cơ quan quản lý nhà nước gặp khó khăn khi xử lý khoản tiền ký quỹ này. Do vậy Nhà nước cần nghiên cứu để điều chỉnh tăng mức tiền ký quỹ, thậm chí có thể bổ sung quy định xử lý hình sự với những trường hợp vi phạm để tăng tính răn đe.
Theo thỏa thuận hợp tác giữa hai nước, điều kiện để các địa phương được tham gia chương trình EPS ngày càng khắt khe hơn, trong khi nhu cầu XKLĐ sang Hàn Quốc vẫn còn rất lớn. Hiện nay, Bắc Giang không còn địa phương nằm trong danh sách tạm dừng tuyển chọn lao động sang Hàn Quốc.
Để giữ vững thị trường này, tạo cơ hội việc làm và thu nhập tốt cho người dân trong tỉnh, ông Trần Văn Hà, Phó Giám đốc Sở LĐTBXH cho biết, đơn vị tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Trung tâm Lao động ngoài nước (Bộ LĐTBXH) để cung cấp thông tin, danh sách lao động trong tỉnh hết hạn hợp đồng làm việc tại Hàn Quốc theo tháng, theo năm cho UBND các huyện, thành phố để thông báo, tổ chức vận động từ trước khi hết hạn hợp đồng.
Sở cũng chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ việc làm tăng cường tổ chức các phiên giao dịch việc làm cho người lao động về nước đúng hạn; kết nối thông tin nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp trong tỉnh để ưu tiên tuyển những trường hợp chấp hành nghiêm hoặc người có thời gian cư trú BHP ngắn nhưng đã về nước. Các địa phương chỉ đạo xã, thôn đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách hỗ trợ lao động về nước đúng hạn, từng bước nâng cao ý thức của người lao động.
Cùng đó, ngành kiến nghị Chính phủ Việt Nam phối hợp với phía Hàn Quốc có những biện pháp quản lý chặt chẽ, xử lý nghiêm hơn nữa, đủ sức răn đe để kiểm soát, hạn chế tới mức thấp nhất tình trạng lao động bỏ trốn, cư trú BHP khi hết hạn hợp đồng.
Tường Vi
Ý kiến bạn đọc (0)