Phiên tòa dự kiến diễn ra trong gần 2 tháng (từ ngày 5/3 đến 29/4), do thẩm phán Phạm Lương Toản (Chánh tòa hình sự TAND Thành phố Hồ Chí Minh) làm chủ tọa. Có 10 kiểm sát viên thuộc Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) Tối cao và Viện KSND Thành phố Hồ Chí Minh giữ quyền công tố tại tòa.

Bị cáo Trương Mỹ Lan - Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (ngoài cùng, bên trái) và các bị cáo liên quan trong vụ án. Ảnh: Bộ Công an

Trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan bị truy tố về 3 tội: Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản với khung hình phạt cao nhất là tử hình.

Bị xét xử cùng bị cáo Trương Mỹ Lan còn có 85 bị cáo gồm cựu lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước; cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước... bị Viện KSND Tối cao truy tố về các tội: Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng... Trong số này có 5 bị cáo là cựu lãnh đạo Ngân hàng SCB và các chi nhánh, hiện đã bỏ trốn, nên tòa xét xử vắng mặt.

Bị hại trong vụ án này là Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) - liên quan đến hành vi sai phạm của bị cáo Lan và đồng phạm. Ngoài ra, bị cáo Trương Mỹ Lan còn được xác định là bị hại trong vụ bị cáo Nguyễn Cao Trí (Chủ tịch Tập đoàn Capella) Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là 1.000 tỷ đồng.

Phiên tòa có hơn 200 luật sư, và tòa triệu tập khoảng 2.400 người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan chia thành các nhóm: cán bộ ngân hàng SCB; các cá nhân đứng tên công ty, đứng tên vay, đứng tên các tài sản thế chấp tại SCB, thực hiện nộp rút tiền; các pháp nhân thuộc nhóm đứng tên vay, nhận tiền tại SCB; một số cá nhân tại Ngân hàng Nhà nước; và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan khác.

Có 5 luật sư bào chữa cho bị cáo Lan, và 3 luật sư bào chữa cho chồng bị cáo là Chu Lập Cơ (Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư Quảng trường thời đại Times Square, bị truy tố về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, với khung hình phạt từ 10 - 20 năm tù).

Theo hồ sơ vụ án, bị cáo Trương Mỹ Lan bị cáo buộc dù không nắm chức vụ gì tại Ngân hàng SCB, nhưng với việc nắm giữ 91,5% cổ phần đã chi phối, lũng đoạn chỉ đạo toàn bộ hoạt động Ngân hàng SCB.

Từ năm 2012 - 2022, bị cáo Trương Mỹ Lan sử dụng hệ sinh thái của mình với hơn 1.000 công ty trong và ngoài nước, lấy Tập đoàn Vạn Thịnh Phát làm trung tâm. Sau đó, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ đạo các đồng phạm trong vụ án lập khống hồ sơ vay, SCB giải ngân 2.257 khoản vay với hơn 1 triệu tỷ đồng - chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng.

Đến năm 2022, cơ quan chức năng xác định nhóm bị cáo còn 1.284 hồ sơ vay, tương đương dư nợ 677.286 tỷ đồng (nợ gốc 483.971 tỷ đồng, lãi/phí 193.315 tỷ đồng), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi. Sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo, cáo trạng xác định bị cáo Lan gây thiệt hại cho SCB khoảng 498.000 tỉ đồng.

Trong đó, từ ngày 1/1/2012 - 31/12/2017, bị cáo vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, gây thiệt hại hơn 64.000 tỉ đồng, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo các khoản vay.

Từ ngày 1/1/2018 - 7/10/2022, bị cáo Trương Mỹ Lan tham ô tài sản hơn 304.000 tỉ đồng nợ gốc, và hơn 129.000 tỷ đồng lãi phát sinh từ nợ gốc, sau khi trừ giá trị tài sản đảm bảo cho các khoản vay.

2 cá nhân nào nộp lại hàng nghìn tỷ đồng nhận từ Trương Mỹ Lan?

Trong vụ Vạn Thịnh Phát, có 2 đại gia đã tự nguyện nộp hàng nghìn tỷ đồng cho Trương Mỹ Lan khắc phục hậu quả.