Số hóa hồ sơ các vụ án hình sự: Tiện tra cứu, tăng hiệu quả tranh tụng
Tích cực triển khai
Tháng 7/2021, Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp (CCTP) tỉnh ban hành Đề án số 02 về số hóa hồ sơ các vụ án hình sự và trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa theo tinh thần CCTP, giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu chính của Đề án là bảo đảm tính công khai, dân chủ tại phiên tòa, đồng thời nâng cao năng lực, kỹ năng của đội ngũ cán bộ tư pháp trong việc ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tăng hiệu suất làm việc.
![]() |
Một phiên tòa hình sự do TAND tỉnh xét xử, kiểm sát viên thực hiện trình chiếu chứng cứ tại tòa. Ảnh: Thu Phong. |
Số hóa hồ sơ vụ án là phương pháp sử dụng thiết bị công nghệ thông tin để chuyển hóa chứng cứ từ dạng vật chất thành dạng file hình ảnh hoặc video để những người tiến hành tố tụng sử dụng máy tính, thông qua thiết bị trình chiếu có thể nhìn thấy, nghiên cứu và trích cứu mà không phải sử dụng đến hồ sơ vụ án bằng giấy. Theo kế hoạch, đến năm 2025 sẽ thực hiện số hóa 100% số lượng hồ sơ các vụ án hình sự để trình chiếu tài liệu, chứng cứ tại phiên tòa và lưu trữ hồ sơ số hóa.
Đồng chí Nguyễn Thành Quý, Phòng Thực hành quyền công tố và Kiểm sát xét xử phúc thẩm án hình sự (Viện KSND tỉnh) cho biết: "Căn cứ vào nội dung, yêu cầu của Đề án, Viện KSND tỉnh đã sớm nghiên cứu, tổ chức học tập kinh nghiệm, tập huấn nội bộ và triển khai áp dụng số hóa hồ sơ trong hoạt động xét xử. Cùng đó, chỉ đạo mỗi phòng nghiệp vụ giải quyết án hình sự và Viện KSND các huyện, TP quan tâm sắp xếp, bố trí, phân công cán bộ phụ trách kỹ thuật để thực hiện việc scan hồ sơ vụ án và lưu trữ hồ sơ đã được số hóa".
Theo kế hoạch, năm nay, Viện KSND tỉnh sẽ thực hiện số hóa 70% số lượng hồ sơ vụ án hình sự trên tổng số lượng án đối với địa bàn phức tạp và có nhiều án; 15% số lượng hồ sơ vụ án hình sự đối với các địa bàn có số lượng án trung bình. Trong đó tập trung chủ yếu vào các vụ án mà dư luận quan tâm, bị cáo quanh co chối tội và các vụ án có chứng cứ, vật chứng (video, ảnh) để trình chiếu, công bố chứng cứ tại phiên tòa.
Tạo thuận lợi cho các đơn vị, Viện KSND tỉnh còn bố trí kinh phí, đầu tư trang bị phương tiện máy móc phục vụ hoạt động số hóa và trình chiếu tài liệu. Trước mắt đã trang bị cho 4 phòng nghiệp vụ cấp tỉnh và 2 đơn vị Viện KSND cấp huyện là Việt Yên và TP Bắc Giang một số thiết bị như: Máy scan, máy tính xách tay, ổ cứng lưu trữ...
Nâng cao nghiệp vụ, giảm hồ sơ giấy
Là đơn vị thuộc địa bàn có số lượng án hằng năm phải giải quyết nhiều, dù vậy, năm vừa qua, Viện KSND huyện Việt Yên đã thực hiện cơ bản việc số hóa tài liệu các vụ án hình sự để phục vụ việc lưu trữ hồ sơ. Trong đó có chọn lọc, đưa ra xét xử, trình chiếu tại phiên tòa 3 vụ án.
Bà Phạm Thu Hà, Viện trưởng Viện KSND huyện cho biết: "Để quản lý các hồ sơ số hóa một cách thống nhất, đơn vị đã phân công các đồng chí kiểm tra viên giúp kiểm sát viên trong thực hiện số hóa. Toàn bộ dữ liệu số hóa của đơn vị được lưu trong một máy tính do cán bộ phụ trách công nghệ thông tin quản lý.
Tất cả các hồ sơ đã đưa vào lưu trữ trong máy tính được phân loại, đặt tên tài liệu, lập cây thư mục, bảo đảm thuận tiện cho việc tra cứu, trích xuất dữ liệu khi cần thiết. Kiểm sát viên hoặc kiểm tra viên trực tiếp giải quyết vụ án đó sẽ là người biên tập nội dung sau khi hồ sơ đã được scan".
Bình quân hằng năm, cơ quan tố tụng tỉnh giải quyết khoảng 1.700 vụ án hình sự. Số lượng án hình sự thụ lý ở cả 3 giai đoạn (điều tra, truy tố, xét xử) hằng năm đều tăng, kèm theo đó số lượng tài liệu, chứng cứ trong mỗi vụ án cũng nhiều lên.
Thống kê từ năm 2020 đến nay, Viện KSND hai cấp trên địa bàn tỉnh phối hợp với đơn vị liên quan tổ chức điểm 25 phiên tòa có sử dụng số hóa trình chiếu. Qua thực tế triển khai cho thấy, việc số hóa hồ sơ các vụ án hình sự đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Cụ thể là hạn chế in ấn nên giảm chi phí giấy mực, dễ dàng lưu trữ truy xuất dữ liệu, nhất là tìm kiếm tài liệu đối với những vụ án phức tạp với nhiều tài liệu, bút lục.
Quan trọng hơn là trong quá trình xét xử, các tài liệu được trình chiếu bảo đảm tính công khai, giúp kiểm sát viên chủ động hơn trong quá trình tranh tụng. Tuy nhiên, do mới triển khai nên điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực phục vụ số hóa của một số đơn vị cấp huyện còn gặp khó khăn.
Thời gian tới, Viện KSND tỉnh tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác số hóa hồ sơ hình sự. Việc số hóa không chỉ thực hiện trong giai đoạn truy tố, khi chuẩn bị chuyển hồ sơ sang Tòa án, mà thực hiện xuyên suốt quá trình từ khi bắt đầu thụ lý đến khi kết thúc quá trình điều tra, truy tố.
Tuệ An
Ý kiến bạn đọc (0)