Gần 89% môi giới bất động sản chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc đã hết hiệu lực

Thứ 3: 09:16 ngày 22/04/2025

Đội ngũ môi giới bất động sản Việt Nam chưa được cấp chứng chỉ và doanh nghiệp chưa có nhân lực đạt chuẩn nhưng lại không thể tổ chức thi bởi một số quy định vẫn chưa được khơi thông.

Theo khảo sát từ Viện Nghiên cứu Đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), có đến 89% lực lượng môi giới bất động sản hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực; trong đó, 51,8% chưa có chứng chỉ và chưa từng qua đào tạo, 24,1% đã qua đào tạo nhưng chưa có chứng chỉ và 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực. Chỉ có 11,3% hiện đang sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực.

Thị trường bất động sản Hà Nội.

Đây là thông tin được ghi nhận tại hội thảo chuyên đề “Chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản: Vướng ở đâu, gỡ thế nào?” do Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) chỉ đạo Viện Nghiên cứu Đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) phối hợp cùng VARs Connect tổ chức chiều 21/4 tại Hà Nội.

Sự kiện quy tụ gần 100 đại biểu là đại diện cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia đầu ngành, tổ chức đào tạo, doanh nghiệp môi giới bất động sản cùng trao đổi, tìm những “điểm nghẽn” trong khâu tổ chức kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề. Theo các chuyên gia, đây đang là một trong những “nút thắt” làm chậm quá trình chuẩn hóa thị trường.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch VARS nhấn mạnh, hiện đang là thời điểm chuyển giao quan trọng của ngành môi giới bất động sản. Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã có hiệu lực từ 1/8/2024 với kỳ vọng lớn trong việc chuẩn hóa đội ngũ hành nghề. Tuy nhiên, hiện nay lực lượng môi giới đang vướng phải “nút thắt thể chế” bởi quy định đã có nhưng hệ thống vận hành thì chưa được khơi thông.

“Các địa phương chưa tổ chức kỳ thi sát hạch, người học không biết nên theo học ở đâu là đúng chuẩn, trong khi các doanh nghiệp thì không thể tuyển dụng đủ nhân sự có chứng chỉ hợp pháp để bảo đảm vận hành theo luật định” - ông Đính nêu rõ.

Theo khảo sát của VARS IRE với khoảng gần 30.000 nhà môi giới, đến nay đã có hơn 6.000 học viên hoàn thành chương trình đào tạo theo chuẩn Thông tư số 04/2024/TT-BXD của Bộ Xây dựng hướng dẫn về chương trình khung đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản, điều hành sàn giao dịch bất động sản nhưng chưa thể tham gia kỳ thi sát hạch, do vướng mắc trong hướng dẫn tổ chức kỳ thi ở các tỉnh, thành.

Đáng lưu ý, có đến 416 doanh nghiệp môi giới báo cáo thiếu hụt nhân sự đạt chuẩn, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp môi giới không thể tuyển đủ nhân sự hợp pháp, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động giao dịch và quá trình phục hồi thị trường. Điều này đã khiến hình thành một cơn “bão ngầm” trong ngành môi giới. Người hành nghề bị mắc kẹt giữa kỳ vọng tuân thủ pháp luật và thực tế không có lối đi rõ ràng.

Thực tế này đã phản ánh thực trạng đáng lo ngại về tính pháp lý hành nghề và cũng đặt ra nhu cầu cấp thiết trong việc chuẩn hóa đội ngũ, tăng cường đào tạo cũng như minh bạch hóa quy trình tổ chức thi sát hạch cấp chứng chỉ.

Bên cạnh đó, VARS IRE thông tin, có 93% người được khảo sát bày tỏ mong muốn tham gia kỳ thi sát hạch, thể hiện mức độ quan tâm rất cao đến việc tuân thủ quy định pháp luật và nhu cầu được chuẩn hóa kiến thức hành nghề.

Đây cũng là tín hiệu tích cực, đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc tổ chức kỳ thi một cách bài bản, linh hoạt, đồng thời cần xem xét khả năng tổ chức theo hình thức trực tuyến để đáp ứng xu hướng số hóa và nhu cầu rộng rãi của lực lượng môi giới hiện nay.

Trong bối cảnh này, VARS nhấn mạnh, việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm là rất cần thiết, nhưng song song với đó cần tạo điều kiện thuận lợi để các nhà môi giới bất động sản có cơ hội được hành nghề đúng quy định. Trước khi thanh tra, hãy tạo ra lối đi, tạo ra giải pháp thực tiễn, cụ thể và khả thi để tháo gỡ cho hàng chục ngàn môi giới đang bị mắc kẹt trong vùng mù pháp lý.

Tại hội thảo, nhiều đại biểu cho rằng, “điểm nghẽn’ chủ yếu đến từ sự chậm trễ trong việc ban hành hướng dẫn thực hiện ở cấp địa phương. Dù Luật đã quy định rõ trách nhiệm thuộc Ủy ban Nhân dân tỉnh/thành phố, nhưng hiện tại đa số địa phương vẫn chưa có động thái triển khai cụ thể.

Tiến sĩ Trần Xuân Lượng - Phó Viện trưởng VARS IRE cho rằng, thị trường đang tồn tại một nghịch lý. Đội ngũ môi giới chưa được cấp chứng chỉ, doanh nghiệp chưa có nhân lực đạt chuẩn nhưng lại không thể tổ chức thi. Nếu không sớm tháo gỡ, tình trạng “bế tắc pháp lý” sẽ kéo dài.

Theo ông Lượng, tới 88% người học cho biết họ không rõ cơ quan nào chịu trách nhiệm tổ chức thi tại địa phương, điều này cho thấy sự rối rắm trong phối hợp giữa các bên. Trong khi đó, lực lượng môi giới bất động sản như một “mắt xích” quan trọng trong chuỗi giao dịch và phân phối sản phẩm ra thị trường. Nếu thiếu sự phối hợp để nhanh chóng triển khai kỳ thi thì toàn bộ hệ thống cung - cầu thị trường sẽ bị ảnh hưởng.

Việc chậm trễ trong khâu sát hạch không chỉ là vướng mắc kỹ thuật mà là “điểm nghẽn” trong chuỗi vận hành của thị trường, kéo theo nguy cơ đóng băng nhân lực, đình trệ phục hồi. Muốn tháo gỡ điểm nghẽn này, cần một cơ chế điều phối hiệu quả với trách nhiệm được phân định rõ ràng, cùng sự đồng lòng và quyết tâm hành động từ cả cấp trung ương và địa phương.

“Vấn đề không nằm ở năng lực tổ chức, mà ở sự thiếu đồng bộ trong chỉ đạo và thực thi. Nếu các địa phương tiếp tục chờ nhau hoặc lo ngại trách nhiệm, thì kỳ thi sát hạch sẽ mãi chỉ nằm trên giấy,” ông Lượng nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng như doanh nghiệp, lực lượng môi giới đều mong muốn và đề xuất Bộ Xây dựng sớm ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể để Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố có cơ sở triển khai kỳ thi theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, cần thiết cho phép các đơn vị đào tạo đủ điều kiện được phối hợp tổ chức kỳ sát hạch; xây dựng hệ thống thi trực tuyến hoặc liên tỉnh, nhằm giảm tải áp lực cho từng địa phương và đảm bảo tính công khai, minh bạch trong toàn hệ thống…

Trong khuôn khổ hội thảo, VARS IRE đã chính thức công bố khung chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới bất động sản, điều hành Sàn giao dịch bất động sản theo Thông tư 04, cùng thư ngỏ và đơn đề nghị Ủy ban Nhân dân các tỉnh phối hợp mở kỳ thi sát hạch.